امروزه انجام مطالعات و بررسیهای ژئوتکنیکی برای هر سازه‌ای یک اصل علمی و پذیرفته شده است.
اساس طراحی ژئوتکنیکی هر سازه به اطلاعات ژئوتکنیکی همان سازه بستگی دارد و
در این میان نقش مقاومت مجاز، ضرایب نشست، ضریب ارتجاعی و پارامترهای
لرزه‌ای خاک بر کسی پوشیده نیست. دستیابی به اطلاعات مزبور جز با
بررسیهای ژئوتکنیکی امکان پذیر نیست.
متأسفانه در کشور ما فقط در برخی از استان‌های معدود و انگشت شمار،
بررسیهای ژئوتکنیکی بصورت محدود در ساختمان‌های بیش از چهار طبقه انجام
میشود. درساختمان‌های کمتر از چهار طبقه نیز معمولاً بررسیهای ژئوتکنیکی
انجام نمی‌شود.
به دلایل بسیار مطالعات ژئوتکنیکی در تمامی سازه‌ها ضروری است از جمله:
کاربرد دانش ژئوتکنیک هرگز به تعداد طبقات و نوع ساختمان بستگی ندارد.
هرگاه تنشی به زمین وارد شود ساختگاه باید از نظر مقاومت و نشست بررسی
گردد اگرچه سازه سبک، کم طبقه و یا کم اهمیت باشد.
به کرات مهندسان محاسب، سازه‌ای را به دلیل کم طبقه بودن با فرض مقاومت
خاک بالا طراحی نموده‌اند در حالیکه با هوشیاری ناظر ساختمان و پس از
بررسیهای ژئوتکنیکی معلوم گردیده مقاومت مجاز زمین به دلیل وجود لایه‌های
خاک ضعیف و نشست‌پذیر بمراتب کمتر بوده است.
سازه‌های بسیاری بر اساس مقاومت مجاز خاک فرضی! محاسبه و اجرا گردیده
ولی پس از نشست ساختمان مشخص شده که در زیر پی، لایه ضعیف و یا نشست‌پذیر
خاک بوده است. کوی پردیس باغمیشه یا سازه‌های متعدد یک یا دو طبقه‌ی کوی
افسران تبریز بر روی لایه‌ای از خاکریزی به عمق حداقل 20 متر احداث
گردیده‌اند! و یا اجرای باند شمالی اتوبان زینبیه تبریز ـ میانه بر روی
خاکریزی ناشناخته به هنگام ساخت و به ضخامتی بیش از 5 متر سبب بروز مشکلات
در سالیان متعدد و اتلاف هزینه‌های ملی شد!
ادبیات فنی و تجربیات عملی در زمینه ژئوتکنیک موید این حقیقت است که
نمی‌توان بر اساس مشخصات ژئوتکنیکی یک پلاک در مورد پلاک دیگر قضاوت نمود و
ای بسا وجود حفره زیرزمینی، خاکریز و یا مسائل دیگر سبب تغییر رفتار
ساختگاه شود.
انجام مطالعات ژئوتکنیکی برای تمام سازه‌ها ضرورت دارد لکن بر اساس مساحت
زیربنا و تعداد طبقات و اهمیت پروژه باید به حجم تحقیقات ژئوتکنیک افزوده
شود. شاید در پروژه‌ای با طبقات و زیربنای کم مانند یک خانه مسکونی کم
طبقه با حفاری اندک، چند آزمایش SPT و مختصر گزارش ژئوتکنیک بتوان به
نتیجه مورد نظر دست یافت در حالیکه در یک سازه بلند به یک گزارش کامل و
جامع با حفاری‌های عمیق و آزمایش‌های متنوع و متناسب با نوع زمین و
محاسبات دقیق نیاز است.
هر سازه‌ای برای حصول شرایط سلامت کامل در زمان ساخت و بهره‌برداری، نیاز
دارد تا مشخصات ژئوتکنیکی ساختگاه آن توسط کارشناس ژئوتکنیک یا مشاور
ژئوتکنیک دارای صلاحیت، مشخص و تأیید شود. این امر از اتلاف سرمایه‌های
ملی جلوگیری نموده و خطر جانی و مالی ناشی از ضعف عوامل شناسایی نشده
ژئوتکنیکی را به حداقل می‌رساند و نقش عمده‌ای در فرآیند مقاوم‌سازی
ساختمان‌ها ایفا خواهد نمود.
نتیجه این بررسی ها در قالب یک دفترچه گزارش مطالعات ژئوتکنیک ارائه می گردد.
فایل پاورپوینتی حاوی 50 اسلاید و حجم 3.5 مگابایت که به همت یکی از دوستان تهیه گشته، به بررسی کامل گزارشات ژئوتکنیک پرداخته است. در این مجموعه با یک نمونه لوگ حفاری نیز اشنا می شویم.
ادامه مطلب ...